Głosy i odgłosy Nadodrza

Dźwiękowo – fotograficzne safari po Dzikim Międzyodrzu

Poradnik terenowy

Jednym z najprostszych sposobów obserwacji przyrody jest prowadzenie nasłuchów, wyłapywanie konkretnych dźwięków, oraz lokalizowanie konkretnych gatunków. Wychodząc na spacer fotograficzny czy dźwiękowy, połączony z obserwacją przyrody warto znać podstawowe brzmienia, dźwięki, które można usłyszeć w terenie. Nie ļest to klasyczny podręcznik z gatunkami, a prezentacja obejmujące szerszy niż tylko ornitologiczny kontekst. Świadomy nasłuch pozwala we mgle, lub ciemnościach tropić lub podchodzić w celu skrócenia dystansu, niezbędnego do wykonania zdjęcia lub realizacji nagrań. W artykule znajdzie garść podstawowej wiedzy związanej z dźwiękową czy fotograficzną wyprawą.

Ważnym aspektem dźwiękowo- fotograficznych wypraw są jasne zasady których należy przestrzegać. Najważniejszą zasadą jest nie płoszenie zwierząt i ptaków, pozostanie niezauważonym i niesłyszalnym.

Dokarmianie i sztuczne wabienie również jest niepotrzebną ingerencją.

Bielik

Dość popularne i często słyszane nad Odrą zawołanie, bo populacja nadrzecznych bielików jest spora i dziś to dość powszechny ptak. Bielik wbrew powtarzanym opiniom nie jest orłem, ornitolodzy klasyfikują w rodzinie jastrzębi, co nie zmienia faktu że to największy drapieżnik wśród ptaków nadodrza. Obserwować go można cały rok, choć okres zimowy jest do tego zdecydowanie najłatwiejszy, bo bieliki spędzają najwięcej czasu nad samą rzeką. Pierwszą widoczną oznaką że bielik pojawił się w rewirze jest nagły i natychmiastowy start grupy ptaków siedzących na wodzie, mir i strach przed tym ptakiem jest na tyle powszechnym że podnoszą się wszyscy. Bieliki, zimą regularnie patrolują swoje rewiry, lecąc wzdłuż rzeki, podnosząc zimujące kaczki, dokonując selekcji. Żeby usłyszeć i nagrać jego głos, najlepiej ukryć się w okolicy drzewa na którym rezyduje. Bieliki są dość płochliwe, dosyć łatwo wykonać zdjęcie lub nagranie z łódki, zachowując ciszę i bezruch.

Żurawie

Jedną z ciekawszych obserwacji, których możemy dokonać na różnych odcinkach rzeki są żurawie. Żuraw jest jednym z największych ptaków wodnych, pełnym piękna zarówno pod względem fotograficznym jak pod kątem nagrań dźwiękowych. Żurawie w ostatnich latach, regularnie zimują na terenie Nadodrza wobec czego można obserwować je tu całorocznie, choć bliskie spotkania z tymi ptakami wymagają dużego doświadczenia terenowego i umiejętności maskowania. Żurawie są niezwykle płochliwe i podstawową zasadą przy ich fotograficznej czy dźwiękowej obserwacji jest fakt że nie podejdziemy ich w ciągu dnia, w trakcie żerowania. Potrzeba zaczekać, znając wcześniej miejsce ich nocowania, maskując się na wieczorny powrót ptaków z żerowisk, lub dyskretnie zbliżyć się w nocy, oczekując na pobudkę o brzasku. Żeby móc podejść w pobliże śpiących żurawi, nie możemy używać latarki, unikamy miejsc otwartych, zachowujemy się jak najciszej. Potrzebujemy też stroju maskującego, butów pozwalających nam brodzić w wodzie i odrobina szczęścia. Żurawie są dość powszechne, zwykle lubią wracać na nocleg w to samo miejsce dlatego sesję, warto poprzedzić kilkudniową obserwacją. Wypłoszone żurawie, najprawdopodobniej nie wrócą na kolejną noc w miejsca skąd zostały spłoszone. Czatownię czy miejsce skąd obserwujemy ptaki opuszczamy dopiero gdy ptaki nie spłoszone naszą obecnością odlecą.

Gęsi

Zima i wczesna wiosna to dokonały czas obserwacji gęsi, które w trakcie migracji, masowo przelatują nad terenami Nadodrza, wykorzystując wiele miejsc jako zimowiska bądź przystanki w dalekich podróżach. W okresie wędrówek i zimą zatrzymują się w znaczne ilości dzikich gęsi: zbożowych i białoczelnych. Najłatwiej nagrywać gęsi zimą, powracające z pobliskich pół na noclegowiska na rzecem są słyszalne z daleka. Zwykle siadają przez zmrokiem na otwartej rzece by zaspokoić pragnienie. Często widać jak gęsi płyną na krach stąd pewnie potoczna nazwa śryżu nad Odrą to „brzeskie gęsi”. Nocują na rozlewiskach i starorzeczach. Kiedy startują w dużym stadzie bywa naprawdę głośno